Mặc dù câu nói “Năm mới – là tôi đây” không phải lúc nào cũng đúng, và tháng 1 thường đi kèm với một loạt các quyết tâm kết thúc nhanh như khi bắt đầu, nhưng bất kỳ thời điểm nào cũng là thời điểm tốt để quản lý tài chính của bạn. Làm thế nào để bắt đầu tiết kiệm tiền? Một chuyên gia đưa ra lời khuyên về những sai lầm cần tránh và những thói quen hàng ngày nên hình thành để tìm được sự cân bằng giữa việc tiết kiệm tiền và tận hưởng cuộc sống.

– Bạn thường nghe nói rằng chỉ những người có thu nhập cao mới có thể tiết kiệm vì chỉ có họ mới có tiền dư để dành. Chuyên gia tài chính Karolina Novická giải thích rằng tiết kiệm không phải là vấn đề thu nhập mà là khả năng quản lý tiền. Ông có lời khuyên và cảnh báo nào dành cho những người muốn quản lý tài chính hiệu quả?

Những người mới bắt đầu tiết kiệm thường gặp phải những vấn đề và khó khăn nào? Điều gì khiến họ tuyệt vọng?

Những người mới bắt đầu tiết kiệm thường nản lòng vì họ chỉ tiết kiệm được số tiền nhỏ và quên rằng về lâu dài, ngay cả những số tiền nhỏ này cũng sẽ tích lũy và có tác dụng ngày càng lớn hơn. Điều này càng tệ hơn do thiếu giáo dục tài chính, kỳ vọng kết quả nhanh chóng, không có mục tiêu cụ thể và những giả định quá tham vọng. Đôi khi, những người bắt đầu tiết kiệm lại đặt ra những mục tiêu không thực tế trong bối cảnh tình hình tài chính hiện tại của họ. Nếu điều này xảy ra, cảm giác thất bại và chán nản có thể xuất hiện khi các giả định không được xác nhận hoặc mục tiêu có vẻ quá xa vời. Chúng ta cũng bị lạc vào những cám dỗ hàng ngày – điều đáng suy nghĩ là chúng xuất phát từ đâu và giảm thiểu nguyên nhân gây ra chúng.

Những sai lầm phổ biến nhất mà chúng ta mắc phải khi chi tiêu tiền là gì và làm thế nào để khắc phục chúng?

Chúng ta không phân tích xem mình đã chi tiêu những gì và chi bao nhiêu, vì vậy, bạn nên ghi lại ít nhất một bản ngân sách gia đình đơn giản trên sổ tay, ứng dụng trên điện thoại hoặc Excel. Ngoài ra, đôi khi chúng ta đưa ra quyết định tài chính dưới tác động của cảm xúc, vì vậy, bạn nên suy nghĩ về nguyên nhân gây ra chúng và tình huống nào chúng phát sinh, sau đó loại bỏ các yếu tố có thể dẫn đến chi tiêu bốc đồng.

Chúng ta nên thực hiện những thói quen tài chính hàng ngày nào để việc tiết kiệm tiền trở thành một phần tự nhiên trong cuộc sống chứ không chỉ là một “sự hy sinh”?

Những thói quen đáng hình thành bao gồm trả tiền cho bản thân trước – chuyển một số tiền đã định trước vào tài khoản tiết kiệm ngay khi bạn nhận được tiền lương. Việc chờ đến cuối tháng mới để dành tiền có thể không hiệu quả.

Như đã đề cập, ngay cả việc đầu tư số tiền nhỏ cũng có thể giúp ích. Mỗi xu đều có thể mang lại khoản tiết kiệm tiềm năng, vì vậy, thường không phải là ý tưởng hay khi đợi đến khi bạn tiết kiệm được một số tiền lớn.

Có rất nhiều lời đồn thổi về việc tiết kiệm trên Internet. Trong số đó, cái nào đáng bác bỏ và tại sao?

Tiết kiệm chỉ dành cho người giàu – bạn thường nghe rằng chỉ những người có thu nhập cao mới có thể tiết kiệm vì chỉ có họ mới có tiền dư để tiết kiệm. Tiết kiệm không phải là vấn đề về thu nhập mà là khả năng quản lý tiền. Ngay cả những người có thu nhập thấp cũng có thể tìm ra nhiều cách để tiết kiệm thường xuyên, chẳng hạn như sử dụng tiền hoàn lại, bật tính năng tiết kiệm tự động hoặc mua sản phẩm đang giảm giá.

Về khoản dự phòng tài chính. Nó là gì và tạo ra nó như thế nào?

Đây là số tiền tiết kiệm cho cái gọi là “ngày mưa”, giúp chúng ta có tiền mặt trong trường hợp mất việc, ốm đau hoặc chi phí phát sinh bất ngờ. Khoản dự phòng an toàn thường được định nghĩa là số tiền gấp từ ba đến mười hai lần chi phí trung bình hàng tháng của bạn, vì vậy, bạn nên biết số tiền này là bao nhiêu và xác định mục tiêu của mình.

Bước tiếp theo là lập ngân sách gia đình và lập kế hoạch tiết kiệm. Không phải là điều vô lý khi phân tích thu nhập của bạn với mục đích tăng thu nhập và chi phí với mục đích giảm thu nhập. Nếu bạn có khoản nợ tiêu dùng, tốt nhất là bạn nên tạo ít nhất một quỹ khẩn cấp nhỏ, ví dụ: 500 euro và trả lại càng sớm càng tốt.

Tốt nhất là bạn nên tiết kiệm tiền ở một nơi an toàn, nơi tiền được bảo vệ khỏi lạm phát và có thể sinh lời. Khi đã tích lũy được khoản tiền dự phòng, bạn nên điều chỉnh số tiền mỗi năm một lần để phù hợp với sự thay đổi của chi phí sinh hoạt.

Ngoài khoản dự phòng tài chính, còn có những khái niệm nào khác liên quan đến tiết kiệm, tuy không quá phức tạp nhưng vẫn chưa được nhiều người biết đến không?

Đúng vậy, một trong số đó là quỹ khẩn cấp, nhỏ hơn quỹ dự phòng tài chính và dễ tiếp cận hơn. Một cách khác là đa dạng hóa tài chính, bao gồm việc phân bổ tiền ở nhiều địa điểm khác nhau để giảm thiểu rủi ro mất tiền. Ví dụ, trong trường hợp tài khoản bị hack hoặc thị trường biến động bất lợi.

Mọi người thường nói về việc khó khăn như thế nào để cân bằng giữa việc tiết kiệm và tận hưởng cuộc sống. Làm sao để tìm được điểm chung?

Ví dụ, phần thưởng nhỏ khi đạt được mục tiêu có thể giúp tránh cảm giác rằng tiết kiệm chỉ là “công sức khó khăn”. Chúng làm cho quá trình tiết kiệm thú vị hơn nhiều và việc đạt được mục tiêu cũng thỏa mãn hơn. Ngoài ra, phần thưởng nhỏ có thể duy trì động lực trong thời gian dài hơn và ngăn ngừa chi tiêu quá mức.

Đặt ra một ngân sách cho những thú vui, giúp cân bằng giữa “hiện tại” và “tương lai”, cũng có thể là một giải pháp.

Có quy tắc tiết kiệm tiền nào không mang tính phổ biến nhưng lại tỏ ra đặc biệt hiệu quả trong trường hợp của bạn không?

Hãy chú ý đến những người mà bạn dành thời gian quý báu của mình cho họ – cả trong cuộc sống thực và trên mạng. Thời gian, giống như tiền bạc, là nguồn lực có thể được đầu tư theo cách mang lại lợi ích cả ngắn hạn lẫn dài hạn. Khi nói đến tiết kiệm, điều quan trọng là thời gian chúng ta dành cho đúng người có thể tác động tích cực đến thói quen, suy nghĩ và cách tiếp cận tài chính của chúng ta.